Digitale Balans: Doe de zelftest
De klimaatactiviste Greta Thunberg inspireert generatiegenoten actie te voeren. Dat doet ze met uitzonderlijk talent en gedrevenheid, gebruikmakend van digitale technologie. Toen Donald Trump haar op Twitter bespotte, verweerde ze zich elegant en met humor. Zo zet ze digitaal de toon.
De leerlingen van de Marjory Stoneman Douglas High School in Parkland, Florida, zijn slachtoffers van een schietpartij op hun school. Met memes, stories, video’s en online grappen voeren ze op indrukwekkende wijze actie voor strengere wapenwetten in Amerika.
De 15-jarige Gitanjali Rao werd door het tijdschrift Time tot Kind van het Jaar uitgeroepen. Ze ontwikkelde de app Kindly, die helpt in de strijd tegen internetpesten.
Afpersing Bedreiging Buitensluiten Consent Deepfake Exposen Foto reposten Foto/Video Geld Grooming Hack Identiteitsfraude Lastigvallen Leugens Nepaccount Outen Cyber Pesten Pestfilmpje Privégegevens Reputatieschade Stalking Volwassene chat met kind Doxing enz.
Zie HelpWanted.nl
Ruim 33.000 jongeren
slachtoffer van doorgestuurde naaktbeelden (Rutgers).
Trollen ('trolling' is een lijn achter de visboot aanslepen om vissen te lokken)
Definitie: Online gedrag waarbij iemand bewust reacties probeert uit te lokken door provocerende of beledigende berichten te plaatsen.
Doel: Vaak om anderen te irriteren of de discussie te verstoren.
Flamen (in vlammen opgaan)
Definitie: Het plaatsen van zeer agressieve of beledigende reacties in online discussies.
Verschil met trollen: Flamen is vaak meer gericht op het uiten van frustratie of woede dan op het uitlokken van reacties.
Gaslighting (komt van het toneelstuk Gas Light uit 1938 en de verfilming uit 1944)
Definitie: Een vorm van psychologische manipulatie waarbij iemand herhaaldelijk de ander laat twijfelen aan zijn of haar eigen waarneming of verstand.
Doel: Het ondermijnen van het vertrouwen in eigen gedachten, gevoelens of geheugen, waardoor het slachtoffer afhankelijker wordt van de dader.
Catfishing (uit een documentaire Catfish uit 2010)
Definitie: Het aanmaken van een nepaccount op sociale media om iemand te misleiden door zich voor te doen als iemand anders, vaak met een valse identiteit of foto’s.
Doel: Dit gebeurt vaak om emotionele betrokkenheid te creëren bij het slachtoffer, met als doel persoonlijke informatie te verkrijgen, geld af te troggelen, of de ander te manipuleren.
Doxen (dropping docs - documenten met persoonlijke info)
Definitie: Het zonder toestemming publiceren van persoonlijke informatie van iemand, zoals adres, telefoonnummer of werkplek.
Risico: Dit kan leiden tot ernstige gevolgen, zoals bedreigingen of stalking.
Phishing (vissen naar gevoelige info)
Definitie: Een vorm van online oplichting waarbij iemand probeert gevoelige informatie (zoals wachtwoorden of creditcardgegevens) te verkrijgen door zich voor te doen als een betrouwbare instantie.
Voorbeelden: Valse e-mails van banken of sociale media die om inloggegevens vragen.
Swatting (Amerikaanse SWAT-teams naar een huis sturen)
Definitie: Een extreem gevaarlijke vorm van cyberpesten waarbij iemand de hulpdiensten naar het huis van een slachtoffer laat komen met valse meldingen.
Risico: Dit kan leiden tot ernstige situaties, zoals gewapende politie-invallen.
Cyberpesten
Definitie: Het gebruik van digitale middelen zoals sociale media, e-mail of berichtenapps om iemand stelselmatig lastig te vallen, te bedreigen of te vernederen.
Voorbeelden: Beledigende berichten sturen, foto’s delen zonder toestemming, of haatgroepen aanmaken.
Meme
Definitie: Een afbeelding, video of tekst die snel online wordt verspreid en vaak humoristisch bedoeld is.
Gebruik: Memes worden vaak gebruikt om een gevoel, gedachte of gebeurtenis op een grappige manier te verwoorden.
FOMO (Fear Of Missing Out)
Definitie: De angst om iets te missen, vooral op sociale media, waardoor mensen constant hun accounts checken.
Gevolg: Kan leiden tot stress en het gevoel van buitengesloten zijn.
Clickbait
Definitie: Misleidende titels of miniaturen die zijn ontworpen om mensen te laten klikken op een link, vaak zonder dat de inhoud relevant is.
Risico: Kan leiden tot verspreiding van desinformatie en verlies van tijd.
Hate Speech (haatzaaien)
Definitie: Online uitlatingen die gericht zijn op het beledigen, discrimineren of bedreigen van een groep of individu op basis van bijvoorbeeld afkomst, geloof of seksuele geaardheid.
Gevolg: Kan leiden tot een negatieve sfeer op platforms en zelfs juridische gevolgen hebben.
Filterbubbel
Definitie: Een situatie waarbij algoritmes op sociale media en zoekmachines ervoor zorgen dat je vooral informatie ziet die aansluit bij je bestaande overtuigingen.
Gevolg: Dit kan leiden tot een beperkte blik op de wereld en versterking van bestaande meningen.
Fake News (Nepnieuws)
Definitie: Opzettelijk valse of misleidende informatie die wordt verspreid via websites of sociale media om mensen te manipuleren of verkeerd te informeren.
Herkenning: Let op de bron en zoek naar bevestiging in betrouwbare media.
Lurking
Definitie: Het passief volgen van discussies of posts op fora of sociale media zonder zelf actief deel te nemen.
Gebruik: Vaak om eerst de sfeer van een community te begrijpen voordat men zelf post.
Doelstelling
Begrip van de manosphere en begrijpen wat er goed en minder goed aan kan zijn.
Wat is de manosphere
De manosphere is een groep van websites, filmpjes en online accounts (zoals op TikTok, YouTube of Reddit) waar vooral mannen praten over hun kijk op de wereld. Bekende influencers zijn Andrew Tate en Jordan Peterson. Soms gaat het over zelfvertrouwen, sporten of succes, maar vaak ook over kritiek op vrouwen, feminisme en veranderingen in de samenleving. Sommige delen zijn onschuldig, maar er zijn ook plekken waar vrouwenhaat of gevaarlijke ideeën worden gedeeld.
Wat haal jij uit de manosphere — en wat laat je liever liggen?
De manosphere kan voor sommige jongens voelen als een plek waar ze zich begrepen voelen. Er wordt gepraat over dingen zoals zelfvertrouwen, kracht, succes en omgaan met afwijzing. Dat kan helpen als je je onzeker voelt of op zoek bent naar een rolmodel. Maar er zitten ook nadelen aan. In sommige delen van de manosphere worden vrouwen neergezet als minder waard, of worden extreme meningen gedeeld over hoe mannen en vrouwen met elkaar om zouden moeten gaan. Dat kan ervoor zorgen dat je een eenzijdig of negatief beeld krijgt van relaties en de wereld om je heen. Het is dus belangrijk om zelf te blijven nadenken: Wat geloof ik echt, en wat neem ik alleen maar over?
MGTOW (Men Going Their Own Way)
Mannen die bewust afstand nemen van relaties met vrouwen en zich terugtrekken uit een maatschappij die zij als vijandig tegenover mannen beschouwen. Thema’s: wantrouwen in huwelijk, afwijzing van vaderschap en feminisme.
Incels (Involuntary Celibates)
Mannen (vooral jongeren) die geen seksuele of romantische relaties hebben, ondanks dat ze die wel willen. Binnen online incel-gemeenschappen ontstaan vaak zeer negatieve opvattingen over vrouwen en de maatschappij.
PUA (Pick-Up Artist)
Mannen die strategieën aanleren om vrouwen te verleiden, vaak gericht op manipulatie en controle. De “versiercultuur” vormt een controversieel onderdeel van de manosphere.
Red Pill / Blue Pill
Red Pill: Metafoor uit The Matrix; betekent dat je “de waarheid” ziet over vrouwen, relaties, en de maatschappij (volgens manosphere-logica vaak anti-feministisch).
Blue Pill: Leven in onwetendheid, geloven in gelijkheid en feminisme.
Black Pill
Extremere versie van de red pill; stelt dat succes in relaties volledig genetisch is bepaald (looks, lengte), en dat veel mannen kansloos zijn. Wordt vaak geassocieerd met fatalisme en haat.
LET OP: Veel van deze woorden zie je terug op social media, maar dat betekent niet dat ze kloppen. Ze geven een eenzijdig en overdreven beeld van hoe mannen en vrouwen zouden zijn.
80/20 regel
20% Van de mannen heeft toegang tot 80% van de vrouwen. Deze mannen worden vaak omschreven als aantrekkelijk, rijk, dominant, fysiek sterk, sociaal vaardig, de zogeheten “Chads” of “Top G’s”. (G staat voor Guy of Gangster).
De overige 80% van de mannen wordt, afgewezen of “friendzoned”.
Alpha / Beta / Sigma / Omega Male
Alpha: dominante, succesvolle man
Beta: volgzame, zwakke man. Vaak stereotyperend gebruikt.
Sigma: iemand die zijn eigen plan trekt, liever alleen is en zich niks aantrekt van wat anderen van hem verwachten
Omega: is iemand die zich buiten de groep voelt staan, weinig vrienden heeft en volgens sommige online ideeën ‘mislukt’ is.
Chad / Stacy
Chad: aantrekkelijke, populaire man die altijd succes heeft bij vrouwen.
Stacy: een oppervlakkig meisje dat vooral bezig zou zijn met haar uiterlijk, populaire spullen wil hebben, graag veel aandacht krijgt, en alleen valt op stoere of knappe jongens met geld of status
Hypergamy
Idee dat vrouwen altijd op zoek zijn naar een “betere” man (hogere status, inkomen, uiterlijk).
Simp
Scheldwoord voor een man die te aardig of onderdanig is tegenover vrouwen.
SMV (Sexual Market Value)
Term om mensen (vooral vrouwen) te beoordelen op aantrekkelijkheid als ‘marktwaarde’. Zeer denigrerend concept.
Gynocentrism
Idee dat de maatschappij zich volledig richt op vrouwen en hun belangen, ten koste van mannen.
No-Fap / No-PMO
Bewegingen waarbij mannen afzien van porno, masturbatie of orgasmes (PMO), vaak om “mannelijke energie” te behouden.
Female Nature / AWALT (All Women Are Like That)
Slogan die stelt dat vrouwen intrinsiek manipulatief of oppervlakkig zijn. Komt veel voor in misogyne posts.
Overleg met je docent hoe je samen gaat nadenken over de onderstaande vragen.
A Identiteit & Mannelijkheid
Wat betekent het om “een echte man” te zijn? Bestaat dat eigenlijk?
Wie zijn volgens jou positieve mannelijke rolmodellen? Waarom?
Moet een jongen altijd sterk en stoer zijn? Wat betekent ‘sterk’ eigenlijk?
Is het erg als een jongen huilt of zich kwetsbaar opstelt? Waarom wel/niet?
Denk je dat jongens en meisjes dezelfde dingen mogen of moeten kunnen?
Heb jij ooit het gevoel gehad dat je je moest gedragen zoals ‘een man hoort te doen’?
B Online invloed & algoritmes
Welke influencers zie je vaak op je tijdlijn of op TikTok? Wat vind je van hun ideeën?
Heb jij wel eens filmpjes gezien die je ongemakkelijk maakten? Wat deed je toen?
Denk je dat je eigen gedrag verandert door wie je online volgt?
Waarom denk je dat sommige jongens zich aangetrokken voelen tot iemand als Andrew Tate?
Wat zijn de gevaren van “alleen maar luisteren naar mensen die je al gelijk geven”?
C Relaties & Vrouwenbeeld
Wat vind jij van de uitspraak: ‘Vrouwen willen alleen populaire of rijke jongens’?
Is het eerlijk om iemand ‘friendzoned’ te noemen als die persoon je niet leuk vindt?
Wat maakt iemand aantrekkelijk voor jou? Is dat alleen uiterlijk of meer?
Denk je dat jongens en meisjes op dezelfde manier omgaan met liefde en afwijzing?
Moet je iets terugverwachten als je aardig bent voor iemand? Waarom wel/niet?
D Kritisch denken over de manosphere
Wat is volgens jou het gevaar van denken in termen van “alpha” en “beta” mannen?
Waarom noemen sommige mensen de manosphere schadelijk voor jongeren?
Wat kun je doen als een vriend van jou extreme of vrouwonvriendelijke dingen zegt?
Zijn er delen van de manosphere waar je het wél mee eens bent? Waarom dan?
Hoe herken je het verschil tussen ‘zelfvertrouwen’ en ‘dominantie’ of arrogantie?
E Waarden & Weerbaarheid
Wat vind jij belangrijk in vriendschap en relaties?
Wat helpt jou om bij jezelf te blijven als anderen groepsdruk uitoefenen?
Kun je respectvol omgaan met iemand die heel anders denkt dan jij? Hoe dan?
Wat zou jij een jongere adviseren die worstelt met afwijzing of onzekerheid?
Hoe kun je online zelf kiezen wat je wel en niet toelaat in je hoofd?